Wimar Bolhuis

Econoom, wetenschapper en publicist

Geef jongeren voorrang bij de corona-exit

Ik maak me steeds grotere zorgen. Bijna een jaar geef ik nu onderwijs via een beeldscherm. Mijn studenten loggen in vanuit hun kamer of ouderlijk huis. Ik vanuit mijn zolderkamer.

Mijn bewondering voor hun positieve houding is gigantisch. Richting mij houden ze de schijn aardig op. En ja, technologisch gaat dit. Maar we voelen dat de kwaliteit en de hele ervaring minder is. Studeren én doceren is zoveel meer dan kennisoverdracht.

Buiten beheerst het aantal besmettingen, opnames en overlijdens het nieuws. De berichtgeving gaat over de dagkoersen, weektrends en terugdringdoelen. Over de fysieke negatieve effecten van het virus op korte termijn. Over het vermeende massale onverantwoordelijke gedrag van (mijn) studenten en hun leeftijdsgenoten.

Het krijgt alle aandacht van de politiek, media en massa. Begrijpelijk. De crisis is nu hier. Vele duizenden Nederlanders werden al ziek, stierven zelfs.

Dus, weer strengere regels. Een avondklok. Een verlenging van de lockdown.

Binnen ervaren wij een schrikbarend ondermaatse aandacht voor de sociale en cognitieve kosten van dit lockdownbeleid. Het is fnuikend. Jonge mensen in de bloei van hun leven verpieteren achter hun laptop, voelen zich eenzaam, worden minder uitgedaagd, en doorleven minder sociale en cognitieve ervaringen.

Op korte termijn is de schade sowieso enorm. Over de lange termijn heerst vooral grote onzekerheid en stress.

Docenten voelen zich relatief machteloos, zien het met lede ogen gebeuren en proberen op hun tandvlees hun werk zo goed mogelijk te doen.

Maar wat als Nederland nu echt vergelijkbare aandacht zou geven aan de cijfers en trends onder jongvolwassenen als aan de besmettingen, opnames en sterfgevallen?

Bijna een jaar leggen we nu een disproportioneel hoge rekening bij de jongste generaties. Zij worden het meest teruggedrongen in bewegingsactiviteit door alle restricties. Zij ervaren de grootste achteruitgang in mentale gezondheid. Een op de drie studenten geeft zijn leven nu een zware onvoldoende. Vooral door de coronacrisis en de lockdown, zeggen 7500 studenten uit Leiden, Delft en Utrecht.

De geestelijke gezondheid verslechtert. Het concentratievermogen daalt, de onrust over de toekomst stijgt.

Meer dan de helft voelt zich alleen. Mind you, door de coronacrisis lijkt eenzaamheid onder jongeren een groter probleem dan onder ouderen. De eenzaamheidsgevoelens zijn het hoogste onder mensen tot 25 jaar.

Juist op de leeftijd dat je nieuwe sociale contacten opdoet, erop uit gaat, nieuwe reizen maakt en je enorme ontwikkelingen doorgaat, kan dat niet of mag dat niet. Hun levens zouden zich moeten afspelen op school, stages, de eerste (bij)baan, verenigingen, feestjes, sociale dingen.

Steeds benadrukken onze leiders dat jongvolwassenen solidair moeten zijn de kwetsbare ouderen en de risicogroepen. Begrijpelijk en terecht. Maar draaien ze die redenering bij de eerste echte versoepelingen straks dan ook weer om? Dat zou fair zijn.

Het betekent dat als Nederland stapsgewijs weer opengaat, eerst jongeren de vrijheid krijgen. Dat de fysieke opstart van het beroepsonderwijs, de hogeschool en de universiteit prioriteit wordt. Dat de sociale, cognitieve en fysieke ontwikkeling van jongvolwassenen voor alles gaat.

Vaccinatiebeleid, sneltesten; het zou in dienst van dat doel staan.

We zouden dan moeten besluiten tot een gedeeltelijke lockdown-ontheffing op basis van leeftijd, zoals deze zorgprofessor terecht bepleit. De horeca en de cultuursector alleen opendoen voor jongvolwassenen.

En juist tot nader bericht een – ik herhaal – wettelijke thuiswerkplicht voor middelbare generaties en binnenblijf-restricties voor gepensioneerden. Dat zou een manier zijn om de corona-rekening nog proportioneel over alle generaties te spreiden.

Maar jongeren voorrang geven bij de corona-exit; welke politieke partij durft daar nu voor te pleiten?

«
»