Kan de Tweede Kamer weer met Nederland bezig zijn?
21 mei 2021 09:32
Nederland stemde op 17 maart. En daarna was politiek Den Haag vooral heel druk met zichzelf. Het debat ging over een nieuwe bestuurscultuur, macht en tegenmacht, dualisme en een onjuiste herinnering van een bekend politicus over een formatiegesprek. U heeft het in geuren en kleuren gevolgd – het was niet te missen.
Voor mensen in het land is het vervreemdend te moeten aanschouwen: de enorme energie en passie die steeds weer wordt opgebrand in interne Haagse discussies, terwijl de grote gesprekken over de aanpak van de problemen in Nederland op pauze zijn gezet.
En u maar hopen in een democratie te leven waar u mag stemmen op partijen en politici, waarna ze namens u maatschappelijke en economische uitdagingen aangaan. Het is te begrijpen dat de burgerlijke onvrede over de politiek de afgelopen tijd groeide.
Kunnen jullie alsjeblieft snel de echte problemen te lijf? Kan de Tweede Kamer weer gewoon met Nederland bezig zijn?
Gelukkig hadden de volksvertegenwoordigers zich herpakt, toen ze maandag en dinsdag op de nieuwe informateur Mariëtte Hamer bezochten. Zowel politici als media voelden de stemming aan en spraken nu over een snelle formatie. Mark Rutte, Sigrid Kaag, Wopke Hoekstra; hun toonhoogtes en melodieën waren anders. Vrijwel iedereen denkt dat het blok VVD/D66/CDA de komende vier jaar doorgaat. Dat is niet echt nieuwe politiek, maar blijkbaar zitten weinig Nederlanders daar dan ook echt op te wachten.
Nu de formatie weer over de inhoud gaat en blijkbaar snel gaat verlopen, wil ik de onderhandelaars wijzen op twee prangende problemen die snel om een politieke aanpak schreeuwen.
Woensdagochtend ging het in de BNR-podcast Breekt, waar ik te gast mocht zijn, over het verslag van de Algemene Rekenkamer over de rechtmatigheid en doelmatigheid van gespendeerd belastinggeld in 2020. Elk jaar op Verantwoordingsdag is dit verslag van het Hoger College van Staat belangrijk, waarmee het parlement een doorwrocht instrument krijgt om de regering bij te sturen.
Er blijkt heel wat mis te zijn gegaan bij het ministerie van VWS tijdens de coronacrisis. Bij miljarden euro’s aankopen werd geen goede administratie gevoerd en kan niet worden achterhaald of het geld goed is besteed. Denk aan de uitgaven aan mondkapjes, testmaterialen en beademingsapparatuur.
Wat echt opviel is hoe boos de inbellende BNR-luisteraars waren. Veelal MKB-ondernemers bij wie, ruim een jaar na uitbraak van de pandemie, het water aan de lippen staat. Hun spaargeld is op. Zij moeten alles netjes administreren om niet in de financiële problemen te komen, zeker als ze overheidssteun krijgen. Maar de overheid blijkbaar zelf niet? Dat riekt naar potentiële geldverspilling van miljarden euro’s, waarmee meer ondernemers gered (hadden) kunnen worden.
Dezelfde middag was de FNV-manifestatie #steunpubliekesectornu op het Malieveld, waar ik een praatje mocht doen, om aandacht te vragen voor het structureel achterblijven van mensen werkzaam in de publieke sector en de onderwaardering van hun werk.
Vele mensen met een groot hart voor de samenleving – politie, defensie, onderwijs, justitie, ga maar door – deelden hun pijnlijke ervaringen op het podium. Zo sprak Frank Muffels, al 28 jaar werkende in het gevangeniswezen, die zijn verhaal daarna herhaalde op Radio1. Frank en zijn collega’s zagen hun werk veel zwaarder en gevaarlijker worden, door de voortdurende politieke wens om ‘doelmatiger’ te werken.
De wens op het Malieveld was dat de volksvertegenwoordigers in deze formatie hun beloftes over meer geld voor de echte uitvoeringspraktijk van de publieke sector nakomen. Investeringen in de publieke zaak, na een corona-jaar met veel mooie woorden en klappen.
Mijn twee prangende problemen zijn dus slechte vooruitzichten voor MKB-ondernemers, mede door de vooruitgeschoven belastingschuld die zwaar op de maag blijft drukken, en een verontrustende situatie in de publieke sector, waarover bestuurders en topambtenaren recent vaker hun zorgen uiten in kranten en podcasts.
Die MKB-ondernemers en publieke sector-werkers, dat zijn die mensen in Nederland die het verdienen dat de Tweede Kamer zich (weer) met hen bezig houdt.